Kediler hayatımızın vazgeçilmez parçaları. O tatlı miyavlamalarıyla, kucağımıza kıvrılmalarıyla ve bazen de hiç beklemediğimiz anlarda sergiledikleri çılgın hareketleriyle evlerimizi şenlendiriyorlar. Ancak söz konusu beslenmelerine gelince, birçoğumuz farkında olmadan onlara zarar verebilecek birtakım yanlışlar yapabiliyoruz. Çoğu zaman iyi niyetle yapılan bu hatalar, uzun vadede kedilerimizin sağlığını ciddi şekilde etkileyebiliyor.
Veterinerlik fakültesinden mezun olduktan sonra, özellikle kedi beslenmesi konusunda uzmanlaşmaya karar verdim. On yılı aşkın klinik deneyimimde, kedi sahiplerinin sürekli aynı hataları tekrarladığını gözlemledim. Bu makalede, kedilerin beslenmesiyle ilgili en yaygın yanlış inanışları ve bunların yerine uygulanması gereken doğru yaklaşımları paylaşacağım.
"Kediler Süt İçer" Yanılgısı
Çizgi filmlerde gördüğümüz o sevimli kedi-süt ilişkisi, gerçek hayatta pek de öyle değil. Yavru kediler anne sütünden ayrıldıktan sonra, çoğu yetişkin kedide laktoz intoleransı gelişir. Yani kediler büyüdükçe, sütteki laktozu sindirmelerini sağlayan laktaz enziminin üretimi azalır.
Geçen yıl kliniğime getirilen Tekir, tam da bu durumun kurbanıydı. Sahibi her sabah ona taze süt verdiğini gururla anlatırken, Tekir'in neden sürekli ishal olduğunu anlayamıyordu. Yapılan testler sonucu, Tekir'in laktoz intoleransı olduğu ortaya çıktı. Süt yerine temiz su verilmesi ve diyetinin düzenlenmesiyle, Tekir'in sindirim sorunları kısa sürede çözüldü.
Kedilere süt vermek istiyorsanız, pet shoplardan kediler için özel üretilmiş, laktozu azaltılmış sütleri tercih edebilirsiniz. Ancak bunlar da sadece ara sıra, ödül olarak verilmeli, ana besin kaynağı olarak düşünülmemelidir.
"Kediler Balık Sever" Efsanesi
Evet, birçok kedi balık kokusuna bayılır ve balıklı mamaları severek tüketir. Ancak balığın kedilerin doğal diyetinin temel bir parçası olduğu düşüncesi tamamen yanlıştır. Vahşi ortamda kediler genellikle küçük kemirgenler, kuşlar ve diğer küçük hayvanları avlarlar.
Sürekli balık ile beslenen kedilerde tiamin (B1 vitamini) eksikliği gelişebilir, çünkü bazı çiğ balıklar tiaminaz adı verilen ve B1 vitaminini parçalayan bir enzim içerir. Ayrıca, sadece balıkla beslenen kedilerde E vitamini eksikliğine bağlı steatit (yağ dokusu iltihabı) gelişme riski de vardır.
Komşumun kedisi Zeytin, sadece ton balığı yemeye alışmıştı ve bir süre sonra koordinasyon bozukluğu ve nöbetler geçirmeye başladı. Veteriner kontrolünde tiamin eksikliği teşhisi kondu ve tedavi sonrası diyeti çeşitlendirildi.
Balık, kedilerin diyetinde ara sıra yer alabilir, ancak tek besin kaynağı olmamalıdır. Dengeli bir kedi diyeti, farklı protein kaynaklarını içermelidir.
"Bitkisel Beslenme Kediler İçin de Uygundur" Yanılgısı
Son yıllarda vejetaryen ve vegan beslenme insanlar arasında popülerlik kazandıkça, bazı kedi sahipleri de evcil dostlarını bu şekilde besleme eğilimine giriyor. Ancak bu, kediler için son derece tehlikeli bir yaklaşım.
Kediler zorunlu etoburdur. Bu, protein ihtiyaçlarını bitkisel kaynaklardan karşılayamadıkları anlamına gelir. Taurin, araşidonik asit gibi kediler için hayati olan bazı amino asitler ve yağ asitleri sadece hayvansal gıdalarda bulunur. Bu besinlerin eksikliği, kalp hastalıkları, görme problemleri ve hatta ölüme yol açabilir.
Geçen sene kliniğime getirilen Pamuk, vegan beslenen bir ailenin kedisiydi. Aile iyi niyetle kedilerini de kendi beslenme düzenlerine uygun beslemeye çalışıyordu. Ancak Pamuk, ciddi bir kalp rahatsızlığı ve görme problemleriyle karşımıza geldi. Yapılan testler, taurin eksikliğini ortaya koydu. Diyetinin değiştirilmesi ve takviyelerle Pamuk'un durumu iyileşti, ancak bazı hasarlar kalıcı oldu.
Eğer etik nedenlerle et tüketimini azaltmak istiyorsanız, kediler için özel olarak formüle edilmiş, tüm besin ihtiyaçlarını karşılayan ticari mamalar tercih etmeniz en doğrusu olacaktır.
"Ev Yapımı Mama Daha Sağlıklıdır" Düşüncesi
Kendimiz için taze ve doğal gıdaları tercih ettiğimiz gibi, kedilerimiz için de ev yapımı mamalar hazırlamak isteyebiliriz. Ancak kedilerin besin ihtiyaçları çok spesifiktir ve ev ortamında bu dengeyi sağlamak oldukça zordur.
Bir kedinin diyeti; protein, yağ, karbonhidrat, vitamin ve minerallerin doğru oranlarda bulunmasını gerektirir. Profesyonel kedi mamaları, yıllarca süren araştırmalar sonucunda, kedilerin tüm besin ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde formüle edilmiştir.
Ev yapımı mama vermekte ısrar ediyorsanız, mutlaka bir veteriner hekimin rehberliğinde, kedilerin besin ihtiyaçlarını tam olarak karşılayan tarifler kullanmalısınız. Ayrıca kedinin sağlık durumunu düzenli olarak kontrol ettirmek de önemlidir.
"Kuru Mama Dişler İçin Daha İyidir" Yanılgısı
Birçok kedi sahibi, kuru mamanın kedilerinin diş sağlığını koruduğuna inanır. Gerçekte ise standart kuru mamalar, diş temizliği için özel olarak tasarlanmamıştır ve çoğu kedi mamayı çiğnemeden yutar.
Diş sağlığı için özel olarak formüle edilmiş kuru mamalar vardır, ancak bunlar bile düzenli diş bakımının yerini tutamaz. Kedilerin diş sağlığını korumak için en etkili yöntem, düzenli diş fırçalama ve veteriner kontrolüdür.
Geçen ay muayene ettiğim 5 yaşındaki Boncuk, sahibinin ifadesine göre sadece kuru mama ile besleniyordu ve "diş sağlığı mükemmel olmalı" düşüncesiyle hiç veterinere götürülmemişti. Muayenede Boncuk'un ciddi diş taşı ve diş eti iltihabı olduğunu gördük. Diş temizliği sonrası sahibine doğru diş bakımı konusunda bilgi verdik.
"Kedim Şişman Değil, Sadece İri Kemikli" Yanılgısı
Obezite, kedilerde en yaygın görülen sağlık sorunlarından biridir ve ne yazık ki birçok kedi sahibi, kedilerinin kilo problemi olduğunu kabul etmekte zorlanır. "O şişman değil, sadece iri" cümlesi, klinikte en sık duyduğum ifadelerden biridir.
Aşırı kilolu kedilerde diyabet, eklem sorunları, kalp hastalıkları ve daha kısa yaşam süresi gibi ciddi riskler vardır. Bir kedinin ideal kiloda olup olmadığını anlamak için, kaburga kemiklerini hafifçe hissetmeniz gerekir. Eğer kaburgaları hissetmek için bastırmanız gerekiyorsa, kediniz muhtemelen fazla kiloludur.
Kilo kontrolü için, porsiyonları ölçmek, atıştırmalıkları sınırlamak ve düzenli oyun ve hareket imkanı sağlamak önemlidir. Ciddi kilo problemi olan kediler için veteriner gözetiminde özel diyet programları uygulanabilir.
"Kedim Ne İsterse Onu Yesin" Yaklaşımı
Bazı kedi sahipleri, kedilerinin sadece sevdikleri mamaları yemesine izin verir. Ancak kediler, tıpkı çocuklar gibi, her zaman en sağlıklı seçimleri yapmazlar. Sürekli aynı tip ve tada sahip mamayla beslenen kedilerde, besin dengesizlikleri görülebilir.
Arkadaşımın kedisi Minnoş, sadece tavuklu yaş mama yiyordu ve sahibi de "en azından bir şeyler yesin" diye düşünerek buna izin veriyordu. Ancak zamanla Minnoş'ta çeşitli vitamin eksiklikleri ve cilt problemleri ortaya çıktı. Diyetinin çeşitlendirilmesi ve takviyelerle bu sorunlar çözüldü.
Kedilerin dengeli beslenmesi için, kaliteli ve farklı içeriklere sahip mamaları dönüşümlü olarak vermek faydalı olacaktır. Mama değişikliklerini ani değil, kademeli yaparak kedinizin yeni tadlara alışmasını sağlayabilirsiniz.
"Kedim Sürekli Mama İstiyor, Demek ki Aç" Düşüncesi
Kediler, doğaları gereği fırsatçı avcılardır ve yiyecek bulduklarında, ihtiyaçları olmasa bile yeme eğilimindedirler. Bu nedenle, kediniz her istediğinde mama vermek, aşırı beslenmeye ve obeziteye yol açabilir.
Yetişkin kediler genellikle günde iki öğün yemekle beslenebilir. Serbest besleme (sürekli mama bulundurma) bazı kedilerde işe yarayabilir, ancak çoğu kedi için porsiyon kontrolü daha sağlıklıdır.
Kediniz sürekli mama istiyorsa, bunun açlıktan değil, ilgi isteği veya can sıkıntısından kaynaklanıyor olabileceğini düşünün. Daha fazla oyun ve aktivite ile bu davranış azalabilir.
Kedilerimizin sağlıklı ve uzun bir yaşam sürmesi için doğru beslenme kritik öneme sahiptir. Yaygın inanışların aksine, kedilerin beslenme ihtiyaçları oldukça spesifiktir ve insan beslenmesinden farklıdır.Kedinizin beslenmesiyle ilgili kararlar alırken, internet kaynaklarından ziyade veteriner hekiminize danışmanız en doğrusu olacaktır. Her kedinin yaşına, sağlık durumuna ve aktivite seviyesine göre farklı beslenme ihtiyaçları olduğunu unutmayın.
En kaliteli mamayı seçmek, doğru porsiyonları ayarlamak ve kedinizin su tüketimini teşvik etmek, sağlıklı bir beslenme rutininin temel taşlarıdır. Sevgili dostlarımızın bizimle daha uzun ve sağlıklı yıllar geçirmesi için, beslenme konusundaki bu yaygın yanlışları düzeltmek ve bilinçli kedi sahipleri olmak hepimizin sorumluluğudur.